"Aql – insonni inson qiladigan eng katta boylikdir." — Forobiy

Universitet kutubxonasi

O'zbek tilining tarixiy fonetikasi

O'zbek tilining tarixiy fonetikasi

XX асрнинг бошларигача тишинг товуш системаси, урғу ва интонацион кобилиятлари, асосан, фонетика бобида урганишар эди. Систем (отруктур) тилшуносликнинг шаклланиши натижасида фонетика билан фонология фани фарклана бошлади. Фонетикада ҳам, фонолагияда ҳам модций (материал) томони - ифода плани урганилади. Лекин улар тилникг фонетик бирликлари - товушлар, урғу ва оҳангни қайон жиҳатдан урганиши билан бир-биридан фарк килади. Фонетикада товушларнинг акустик-артикуляцион, яъни ҳосил булиш ва талаффуз табиий (физиопогик) кобилиятлари, урғу ва оҳангнинг моддий (физик) белгилари (миқцори, кучи), товушларнинг узаро таьсир асосида узгаришлари фонологияда товуш, урғу ва оҳангнинг ижтимоий вазифаси - маъно фарқлаш кобилияти урганилади.