Ulug'bek Hamdam qissa poetiksida ong osti kechinmalarida axloq talqini
QR kod:
Yuklab olishlar
San’at asarida aks etgan falsafa, mantiq, psixologiya, odob-axloq tamoyillari yozuvchining o‘zi tomonidan qabul qilingan kanonlardan biri deb
tushunmaslik lozim. Chunki san’at asari muallifning ongli hayotidan “uzib olinib” uzatilgan bir parcha, xolos. Undagi ruhiyat, obrazlilik, ko‘p qatlamlilikni yuzaga keltiruvchi asosiy jihat – vaziyat va sharoit taqozosi mahsuli ham deyish o‘rinli. Vaziyat – yozuvchi yoki muallif dunyosida o‘zgaruvchanligi bilan ajralib turadi. Sharoit – muhit tartibotlarini qabul qilib, shu yo‘sinda yashash qonuniyatlarini o‘zida jipslashtiradi. Vaziyatning matn pozisiyasida namoyon bo‘lishi ko‘p hollarda “ongimizda uyg‘onmagan borliq”ning in’ikosi o‘laroq vujudga keladi. “San’at asari yana shuning uchun ham murakkab hodisaki, unda badiiy matnning yuza va ichki qavatlaridagi ma’nolar bir birini rad qilishi, muallif o‘ylamagan, istamagan mazmunlar g‘ayriixtiyoriy ravishda voqealanishi, buni hatto muallif o‘zi hech qachon sezmay-bilmay qolishi ham mumkin.
