"Aql – insonni inson qiladigan eng katta boylikdir." — Forobiy

Muxamedov Gafurdjan Israilovich

Muxamedov Gafurdjan Israilovich

Muxamedov Gafurdjan Israilovich

Universitet rektori

Kimyo fanlari doktori, Professor, Fan arbobi

Fakultet: Fizika va Kimyo Fakulteti
Elektron pochta:rektor@cspi.uz

📌 Manzil: Chirchiq shahri, Amir Temur ko‘chasi, 104-uy

⏳ Qabul vaqti: Dushanba, Payshanba — 14:00–17:00

52

Gʻafurjon Isroilovich Muxamedov — O‘zbekiston ilm-fani ravnaqiga katta hissa qo‘shgan, ilmiy tadqiqotlar, oliy ta’lim va ilmiy boshqaruv sohalarida boy tajribaga ega yetuk olimdir. Uning ilmiy va pedagogik faoliyati kimyo fanining taraqqiyoti, yangi ilmiy yo‘nalishlar va maktablarning shakllanishi, shuningdek, malakali ilmiy kadrlar tayyorlash jarayonida muhim o‘rin egallaydi.

 

Biografik maʼlumotlar

 

Gʻafurjon Isroilovich — kimyo fanlari doktori (1991), professor, Oʻzbekiston Respublikasi fan arbobi. U 1946-yil 20-dekabrda Toshkent shahrida tug‘ilgan. 1972-yilda Toshkent davlat universitetining kimyo fakultetini muvaffaqiyatli tamomlagan.

Ilmiy faoliyatining dastlabki bosqichlarida, 1972–1975-yillarda, u Moskva shahridagi L.Ya. Karpov nomidagi Fizikaviy kimyo ilmiy-tadqiqot institutida aspiranturada tahsil olib, nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan. 1991-yilda esa M.V. Lomonosov nomidagi Moskva davlat universiteti huzuridagi ixtisoslashtirilgan ilmiy kengashda doktorlik dissertatsiyasini yoqlab, kimyo fanlari doktori ilmiy darajasiga sazovor boʻlgan.

 

“Professorlar oilasi”

 

Gʻafurjon Isroilovichning oilasi ilm-fan sohasida yuksak yutuqlarga erishgan. Ularning barcha farzandlari fan doktori ilmiy darajasiga ega bo‘lib, ilmiy jamiyatda yuqori eʼtirofga sazovor bo‘lgan. Bu jihatdan Muxamedovlar oilasi “Professorlar oilasi” sifatida tanilgan.

Boshqaruv va rahbarlik faoliyati

Professor Gʻafurjon Muxamedov Oʻzbekiston taʼlim tizimida bir nechta yirik oliy taʼlim muassasalarini boshqargan. U taʼlimni boshqarishda samaradorlik, tizimlilik va ilgʻor innovatsion yondashuvlarni joriy etish bilan ajralib turadi.

  • Toshkent irrigatsiya va qishloq xoʻjaligini mexanizatsiyalashtirish muhandislari instituti (1976–1997): Katta oʻqituvchi, dotsent, professor va "Umumiy fizika va kimyo" kafedrasi mudiri lavozimlarida ishlagan. Kafedrani boshqarar ekan, 10 nafar fan nomzodi va 3 nafar fan doktorining yetishishiga ilmiy rahbarlik qilgan.

  • Jizzax davlat pedagogika instituti rektori (1997–2005): Oʻquv jarayoni samaradorligini oshirish, bir smenali o‘qishga o‘tish, moddiy-texnik bazani rivojlantirish, ilmiy salohiyatni kuchaytirish bo‘yicha sezilarli islohotlar olib borgan.

  • Toshkent davlat pedagogika universiteti rektori (2005–2006): Yangi avlod taʼlim standartlari, elektron darsliklar, pedagogik texnologiyalarni joriy etgan.

  • Oʻzbekiston Milliy universiteti rektori (2006–2015): Universitetda kadrlar sifati, ilmiy salohiyat va xalqaro hamkorlikni rivojlantirishga alohida eʼtibor bergan.

  • Chirchiq davlat pedagogika universiteti rektori (2017-yildan): Elektron taʼlim tizimi, “Pedagogik taʼlim innovatsion klasteri”, “Maktab-laboratoriya”lar va zamonaviy pedagoglar maktabini yo‘lga qo‘ygan.

Innovatsion tashabbuslar

Professor Muxamedov tashabbusi bilan quyidagi muhim ta’lim loyihalari amalga oshirildi:

  • Elektron taʼlim tizimi: Dars ishlanmalarini elektron formatda tayyorlash va baholash tizimini joriy qilish.

  • Pedagog imidji va kompetensiyasi maktablari: Toshkent viloyatidagi maktab va bog‘chalar bilan hamkorlikda pedagoglarni qayta tayyorlash va tajriba almashish markazlari tashkil etildi.

  • “Maktab-laboratoriya”lar: 22 ta umumtaʼlim maktabida yosh o‘qituvchilar va iqtidorli o‘quvchilar uchun innovatsion maydonchalar ochildi.

  • Pedagogik taʼlim innovatsion klasteri: Pedagogik faoliyatni rejalashtirish, ilmiy-uslubiy yordam va kadrlar ehtiyojini aniqlashga qaratilgan tizim yaratildi.

Pedagogik Falsafasi

“Pedagogik ta’lim innovatsion klasteri” uzluksiz ta’limni rivojlantirish Konseptsiyasi asoschisi, O‘zbekiston Respublikasi fan arbobi Gʻafurjon Muxamedovning pedagogik falsafasi quyidagicha:

“Pedagogik ta’lim innovatsion klasteri – ta’lim sifati va samaradorligini ta’minlashning zamonaviy yondashuvi bo‘lib, uning asosini xalq manfaatiga yo‘naltirilgan ta’lim xizmatlari uyg‘unligi tashkil qiladi. Bunda fundamental fanni amaliyot bilan bog‘lash muhim tamoyillardan hisoblanadi.”

Mazkur yondashuv Muxamedov boshqaruvidagi universitetlarda taʼlim mazmunini yangilash, amaliyotga yaqinlashtirish va ijtimoiy ehtiyojlarga moslashtirishda asosiy strategiya sifatida qo‘llanilgan.

Ta’lim jarayonini zamonaviylashtirishdagi yondashuv

Gʻulomjon Muxamedov o‘zining pedagogik faoliyatida har doim ta’lim sifati va samaradorligini oshirishga, ilg‘or texnologiyalarni joriy qilishga, talabalar iste’dodini yuzaga chiqarishga ustuvor ahamiyat bergan. U respublika oliy ta’lim muassasalarida zamonaviy pedagogik yondashuvlar, yangicha o‘quv metodikalari va ta’lim klasterlarini tatbiq etgan yetuk pedagog sifatida tanilgan.

O‘quv dasturlar va metodikalar islohoti

Muxamedov rahbarlik qilgan oliygohlarda:

  • O‘quv jarayonlari bir smenali tartibga o‘tkazildi;

  • Elektron ta’lim tizimi yo‘lga qo‘yildi;

  • Yangi avlod o‘quv rejalari, standartlari va elektron darsliklar ishlab chiqildi;

  • Zamonaviy pedagogik texnologiyalar amaliyotga keng tatbiq qilindi;

  • Talabalarning amaliyot jarayonlari elektron tizim orqali boshqarildi va nazorat qilindi.

Ustuvor ilmiy-uslubiy yo‘nalish – Pedagogik ta’lim innovatsion klasteri

Muxamedov tashabbusi bilan 2019-yilda “Pedagogik ta’lim innovatsion klasteri” tizimi ishlab chiqilib, Toshkent viloyatida joriy etildi. Bu klaster:

  • Ta’lim va tarbiyani uyg‘un rivojlantirish;

  • Pedagog kadrlar tayyorlash tizimini yangilash;

  • Fundamental, amaliy va innovatsion tadqiqotlarni rivojlantirish;

  • Pedagogik muassasalar salohiyatini oshirishga xizmat qiladi.

Bugungi kunda bu tizim Chirchiq davlat pedagogika universitetining asosiy ilmiy-uslubiy yo‘nalishiga aylangan bo‘lib, u yerda 30 dan ortiq doktorlik dissertatsiyalari himoya qilingan.

Yoshlar bilan ishlashdagi faoliyati

G.I.Muxamedov yoshlar iste’dodini rag‘batlantirishga alohida e’tibor beradi. Ayniqsa, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 5 tashabbusini amalga oshirish bo‘yicha:

  • “Bir oyda 10 kitob bilan, bir yilda 100 kitob bilan do‘stlashdim” kitobxonlik tanlovi an’anaviy tarzda yo‘lga qo‘yildi;

  • Fan, san’at va sport sohalarida talabalar yuqori natijalarga erisha boshladi.

Pedagogik amaliyot va ustoz-shogird tizimi

Muxamedov boshchiligida:

  • Toshkent viloyatidagi 22 ta maktabda “Maktab-laboratoriya” innovatsion tajriba maydonchalari tashkil etildi;

  • Bu markazlarda yosh pedagoglar malakasini oshirish, shaxsiy kasb mahoratini rivojlantirish hamda kasbga yo‘naltirish ishlari tizimli yo‘lga qo‘yildi.

Xalqaro hamkorlik va ilg‘or tajriba almashinuvi

Muxamedov rahbarligida bir qator xorijiy oliygohlar bilan hamkorlik aloqalari o‘rnatildi:

  • Rossiya, Qozog‘iston, Tojikistonning yetakchi pedagogika universitetlari bilan ilmiy-ta’limiy loyihalar amalga oshirildi;

  • O‘zaro tajriba almashinuvi, ilmiy tadqiqotlar va akademik hamkorlik yo‘lga qo‘yildi.

Ilmiy izlanishlarning yo‘nalishi

G‘ulomjon Muxamedovning ilmiy faoliyati kimyo fanining dolzarb yo‘nalishlariga, xususan polimerlar kimyosi, ekologik muammolarni hal qilish, qishloq xo‘jaligi va atrof-muhitni muhofaza qilishga qaratilgan. Uning tadqiqotlari o‘zbek ilm-fanida yangilik bo‘lgan bir nechta istiqbolli yechimlarni taklif etgan.

Karbamid formaldegid asosidagi interpolimer tadqiqotlari

Muxamedov birinchi bo‘lib karbamid formaldegid oligomerlarining uch oʻlchamli polimerlash jarayonini sekinlashtirish usullarini ishlab chiqqan. Bu orqali interpolimer komplekslari bazasida retseptura yaratish asoslari ishlab chiqildi.

Tuproq va ekologiya uchun innovatsion moddalar: MT-1 va MT-2

Olim tomonidan yaratilgan MT-1 va MT-2 nomli kimyoviy retsepturalar qishloq xo‘jaligi, ekologiya va boshqa bir qator sohalarda muvaffaqiyatli qo‘llanilgan:

  • Paxtachilikda – yer qatqaloqlarining oldini olishda;

  • Qishloq va suv xo‘jaligida – sug‘orish suvini 30% gacha tejashda;

  • Orolbo‘yi hududlarida – flora va faunani tiklash va shamol eroziyasini to‘xtatishda;

  • Chernobil AES hududida – qum, chang va radionuklidlar tarqalishini oldini olishda.

Mazkur ilmiy-amaliy ishlanmalar Moskva davlat universiteti va O‘zbekistonning yetakchi oliy ta’lim muassasalari bilan hamkorlikda amalga oshirilgan.

Farmatsevtika uchun PKG-1 polikompleks kompozitlari

Muxamedov tomonidan ishlab chiqilgan PKG-1 polikompleks kompozitlari dori vositalarining ta’sirini kuchaytirish, ta’sir muddatini uzaytirish va ularni samarali tarzda yetkazib berish imkonini yaratmoqda. Bu yondashuv farmatsevtika sanoatida ham dolzarb ilmiy asos bo‘lib xizmat qilmoqda.

Ilmiy nashrlar va shogirdlar

G‘ulomjon Muxamedovning ilmiy merosi quyidagilardan iborat:

  • 4 ta monografiya muallifi;

  • 250 dan ortiq ilmiy maqola – respublika va xorijiy ilmiy jurnallarda chop etilgan;

  • 10 ta mualliflik guvohnomasi – kimyo sohasidagi ixtirolar uchun;

  • 5 nafar fan doktori va 12 nafar fan nomzodi uning ilmiy rahbarligida tayyorlangan.

Muhamedov Gafurdjan Israilovich  4 ta monografiya va 250 dan ortiq ilmiy maqola muallifi. Shuningdek, u kimyo sohasidagi ixtirolari va kashfiyotlari uchun 10 ta mualliflik guvohnomasiga ega.

Quyida Gafurdjan Israilovich Muhamedov muallif yoki rais sifatida ko'rsatilgan ba'zi nashrlar ro'yxati keltirilgan:

Maqolalar va Monografiyalar