"Aql – insonni inson qiladigan eng katta boylikdir." — Forobiy

Universitet kutubxonasi

Tarixiy sintaksis

Tarixiy sintaksis

Yuklab olishlar

«Tarixiy sintaksis» oliy maktablarning filologiya fakulьtetlari uchun tarixiy grammatika kursi boʼyicha oʼquv materiali sifatida tavsiya etiladi.
Mazkur qoʼllanmada oʼzbek tilining qoʼshma gap konstruk siyalari tarixi yoritiladi. Qoʼshma gap taraqqiyoti turli davrlarga ond boʼlgan qoʼlyozmalarning tilini tahlil qilish asosida koʼrsatiladi. Аvtor oʼzbek tili tarixiga oid yozma yodgorliklarni toʼrt davrga boʼladi: qadimgi turkiy, eski turkiy, eski oʼzbek va hozirgi oʼzbek tili yodnomalari. Ishda qoʼshma gapning har uch turi bogʼlovchisiz, bogʼlangan, ergash gapli qoʼshma gaplar taraqqiyoti alohida-alohida tahlil qilib beriladi.
Ikkinchi qismda XІІ asr yodnomasi «Hibatul haqoyiq», XII-XIV asr yodnomasi «Oʼgʼuznoma» va hozirgi zamon yodno-masi «Utgan kunlar»ning sintaktik analizi ilova qilinadi. Ilovada qiyosiy jadvallar ham berilib, ularda qoʼshma konstruktsiyalarning qoʼllanish miqdorida ming yillik davr ichida qanday oʼzgarishlar boʼlganligi koʼrsatib oʼtiladi.