Tadqiqot yo'nalishlari: Nochiziqli optika, Raman spektroskopiyasi, SERS, HHG
89
AHMEDOV SHERZODJON TO‘LQIN O‘G‘LI
Fizika (Optika, magnitooptika vamolekulyar optika) fanlari bo‘yicha mutaxassis, pedagog
Ahmedov Sherzodjon To‘lqin o‘g‘li 1997-yil 7-avgustda Buxoro viloyati G‘ijduvon tumanida ziyoli oilasida tug‘ilgan. Millati — o‘zbek. O‘zbekiston fuqarosi.
O‘rta ta’limni G‘ijduvon tumanidagi 4-umumiy o‘rta ta’lim maktabida a’lo baholarga yakunlab, 2016-yilda Navoiy davlat pedagogika institutining “Fizika va astronomiya o‘qitish metodikasi” yo‘nalishiga davlat granti asosida o‘qishga qabul qilingan. Ushbu oliy ta’lim muassasasida tahsil olgan yillarida fizika fanining nazariy asoslari, uning o‘qitish metodikasi, laboratoriya mashg‘ulotlari hamda pedagogik amaliyot sohalarida chuqur bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘lgan. Ta’lim jarayonida o‘zining izlanuvchanligi, fidoyiligi va jamoaviy ishlash qobiliyati bilan ajralib turgan. 2020-yilda bakalavriat bosqichini muvaffaqiyatli tamomlab, oliy ma’lumotli mutaxassis diplomini qo‘lga kiritgan.
Ustozlarining tavsiyasi va ilmga bo‘lgan qiziqishi natijasida 2020-yilda O‘zbekiston Respublikasi yetakchi oliy ta’lim muassasalaridan biri hisoblangan Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti magistraturasiga “Fizika (optika, magnitooptika va molekulyar optika)” mutaxassisligi bo‘yicha o‘qishga qabul qilinadi. Magistrlik dissertatsiyasi davomida u zamonaviy optikaning dolzarb masalalari, ayniqsa, molekulalararo o‘zaro ta’sirlar va yorug‘likning sochilish hodisalari bilan bog‘liq ilmiy izlanishlar olib borgan. 2022-yilda magistratura bosqichini muvaffaqiyatli yakunlab, fizika fanlari bo‘yicha magistr akademik darajasiga ega bo‘lgan.
Mehnat faoliyatini 2020-yilda Buxoro viloyatidagi umumta’lim maktablarida fizika va astronomiya fanlaridan dars berish orqali boshlagan. 2021–2022-yillarda Toshkent shahridagi 27-sonli umumiy o‘rta ta’lim maktabida pedagogik faoliyatni davom ettirib, zamonaviy ta’lim texnologiyalaridan samarali foydalangan holda o‘quvchilarga chuqur bilim berishga intilgan. Shu davr mobaynida ko‘plab yoshlarni fizika faniga bo‘lgan qiziqishini oshirish, amaliy mashg‘ulotlar orqali fan va texnika sohasiga yo‘naltirishga alohida e’tibor qaratgan.
2022-yildan boshlab Chirchiq davlat pedagogika universiteti Fizika va kimyo fakulteti huzuridagi Fizika va astronomiya o‘qitish metodikasi kafedrasida o‘qituvchi lavozimida faoliyat yuritmoqda.
Universitetdagi pedagogik faoliyati davomida u zamonaviy fizika ta’limi, optika asoslari va metodika fanlarini o‘qitish bilan bir qatorda, yosh avlodni ilm-fanga yo‘naltirish, ularning ilmiy-ijodiy salohiyatini yuzaga chiqarish borasida izchil ish olib bormoqda. Rus, ingliz va turk tillarini biladi. Pedagogik faoliyatida fizika fanining zamonaviy yo‘nalishlari, ayniqsa optika, didaktik vositalardan foydalanish, fanlarni interaktiv metodlar asosida o‘qitish, eksperimental mashg‘ulotlarni takomillashtirish, shuningdek, fizika o‘qituvchilari uchun o‘quv-metodik materiallar ishlab chiqishga e’tibor qaratmoqda.
Ahmedov Sherzodjon To‘lqin o‘g‘lining ilmiy izlanishlari fizikaning nazariy va amaliy yo‘nalishlarini qamrab oladi. U o‘z tadqiqot faoliyatini magistratura davrida boshlagan bo‘lib, Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universitetida “Benzol molekulasi tebranish chastotalariga metil guruhining ta’sir dinamikasini kvant-kimyoviy hisoblashlar yordamida tadqiq qilish” mavzusida ilmiy izlanishlar olib bordi. Ushbu ish kvant kimyoviy hisoblashlarga asoslangan bo‘lib, molekulalar tebranish xossalarini aniqlashda nazariy modellash va hisoblash metodlarining samaradorligini ko‘rsatdi. Dissertatsiya professor Eshchanov Baxodir Xudoyberganovich ilmiy rahbarligida muvaffaqiyatli himoya qilindi. Hozirda Chirchiq davlat pedagogika universitetida faoliyati davomida, u zamonaviy laboratoriya sharoitida ilmiy izlanish olib bormoqda. Mazkur laboratoriya femtosend lazer tizimi, galvo skaner, optik parametrik kuchaytirgich (OPA), Z-scan tizimi kabi ilg‘or uskunalar bilan jihozlangan bo‘lib, aynan ushbu qurilmalar asosida yuqori intensivlikdagi lazer impulslar ta’sirida moddalarda sodir bo‘ladigan nochiziqli jarayonlarni tadqiq qilish mumkin.
Sherzodjon Ahmedovning ilmiy faoliyatida asosiy yo‘nalishlardan biri — nochiziqli optika bo‘lib, u zamonaviy fotonika va lazer fizikasining muhim bo‘limi sifatida turli tadqiqotlarni qamrab oladi. Ushbu sohada u yuqori garmoniklarning generatsiyasi (HHG), ikkilangan garmoniklar generatsiyasi (SHG), Sirtda kuchaytirilgan Raman sochilishi (SERS) kabi jarayonlarni chuqur o‘rganmoqda.
Shuningdek, u sirt morfologiyasini nanostruktura qilish va bunday nanostrukturalarning optik xususiyatlarini tahlil qilish ustida ham izlanishlar olib bormoqda. Bunday tadqiqotlar lazer nurlari va moddalarning o‘zaro ta’sirini yanada chuqurroq anglash, yuqori samarali optik materiallar yaratish va fotonikaning yangi avlod texnologiyalarini ishlab chiqishda katta ahamiyat kasb etadi.
Bundan tashqari, Sherzodjon Ahmedov o‘z ilmiy faoliyatini xalqaro hamkorlik doirasida ham kengaytirmoqda. U Birlashgan Arab Amirliklari, Sharja Universitetining Materialshunoslik Markazi bilan hamkorlikda ilmiy izlanishlar olib bormoqda. Hamkorlik loyihalari doirasida u lazer–modda o‘zaro ta’siri, spektroskopiya, ultratezkor lazer texnologiyalari, nochiziqli spektroskopiya va nanomateriallar muhandisligi kabi yo‘nalishlarda tadqiqotlar olib boradi. Ayniqsa, Ion plazma va lazer texnologiyalari bo‘limi bilan birgalikda olib borilayotgan izlanishlar yangi optik materiallar yaratish, lazer texnologiyalarini materialshunoslikda qo‘llash, yuqori samarali spektroskopik metodlarni ishlab chiqishga qaratilgan.
ILMIY MAQOLALAR
Aromatik uglevodorodlarda yorug‘likning noqutblangan molekulyar sochilishi J.B. Shodmanov, B.X. Eshchanov, Sh. T. Ahmedov, Academic Research in Educational Sciences, 3(3), 1127–1137, 2022
Aromatik uglevodorodlarda molekulalararo o‘zaro ta’sirlashuvning raman spektrlarida namoyon bo‘lishi Sh. T. Ahmedov, BX Eshchanov, J.B. Shodmanov, Academic Research in Educational Sciences, 3(3), 693–705, 2022
SURFACE ENHANCED RAMAN SCATTERING: MECHANISM AND PRACTICAL APPLICATIONS S. Ahmedov, G. Djumayeva, Galaxy International Interdisciplinary Research Journal, 10(12), 983–991, 2022
Frequency conversion of laser pulses in gold plasma: blueshift and splitting of high-order harmonics R. A. Ganeev, B. K. Eshchanov, M. Iqbal, Sh. T. Ahmedov, Applied Physics B, 130(6): 91, 2024
EMISSION va yutilish spektrlari uchun qo‘lda tayyorlangan QEWCAM spektrometri Ahmedov, M. Muxtoraliyeva, Z. Sobitova, O‘zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va ilmiy tadqiqotlar jurnali, 2(20…), 2023
Nanostrukturali metall sirtlarda Raman signalining kuchayishi A Sherzodjon To‘lqin o‘g‘li, Diversity Research: Journal of Analysis and Trends, 1(2), 64–72, 2023
LAZER BILAN INDUKSIYALANGAN GRAFEN ASOSIDAGI FIZIK VA KIMYOVIY SENSOR MEXANIZMLARI Ahmedov, G. Djumayeva, O‘zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va ilmiy tadqiqotlar jurnali, 3(30…), 2024
SURFACE ENHANCED RAMAN SCATTERING: NEW CONCEPTS IN MECHANISMS AND MODELINGS Ahmedov, G. Djumayeva, Western European Journal of Modern Experiments and Scientific Methods, 2(4…), 2024
ILMIY TEZISLAR
Ahmedov, Sh., Otajonov, Sh., Eshchanov, B., & Xudoyberdiyeva, D. (2021). Форма различных полос колебательных спектров в жидких ароматических углеводородах. Fizikaning rivojida fundamental-innovatsion tadqiqotlar va uning istiqbollari: Respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi to‘plami (pp. 35–36). Toshkent: O‘zMU.
Eshchanov, B. X., & Ahmedov, Sh. (2022). Yorug‘likning Raman spektrlarda tebranma harakatlarning namoyon bo‘lishi va molekulalarning tuzilishini o‘rganishda qo‘llanilishi. Zamonaviy ta’lim tizimini rivojlantirish va unga qaratilgan kreativ g‘oyalar, takliflar va echimlar: Respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi to‘plami (pp. 685–686). Farg‘ona.
Otajonov, Sh., Eshchanov, B., Xudoyberdiyeva, D., Allakulieva, Sh., & Ahmedov, Sh. (2022). Suyuqlik molekulalarining tebranma harakat dinamikasi: molekulalararo o‘zaro ta’sirlashuvni Raman spektrlarda namoyon bo‘lishi. Kondensirlangan muhit fizikasi rivojlanish istiqbollari: Xalqaro ilmiy va ilmiy-texnik anjuman materiallari (pp. 33–36). Qarshi: QarDU.
Eshchanov, B., Satimov, E., & Ahmedov, Sh. (2022). Yorug‘likning Raman spektrlarda tebranma harakatlarning namoyon bo‘lishi. Yarimo‘tkazgichlar, nanomateriallar va fotontexnikaning dolzarb muammolari: Respublika ilmiy-amaliy anjumani to‘plami (pp. 246–249). Urganch: UrDU.
2023-yil 14-21-may kunlarida Xiva shahrida Volkswagen fondi tomonidan moliyalashtirilgan, O‘zbekiston Fizika Jamiyati, Turin politexnika universiteti hamkorligida tashkil qilingan “Future prospects of perovskite based solar cells: Low carbon energy conversion through advanced functional materials” (Perovskit asosidagi quyosh batareyalarining kelajak istiqbollari; ilg'or funktsional materiallar orqali past uglerodli energiya konversiyasi) bo'yicha yozgi maktabdan lavhalar:
Ushbu tashkil etilgan yozgi maktabda tijoriy jihatdan samarali va barqaror perovskit quyosh texnologiyasini yaratish bo'yicha so'nggi yutuqlar, muammolar va istiqbollarni muhokama qilish uchun forum o'tkazildi.
Shu sababli, fundamental ilmiy masalalardan tashqari, auditoriyaga taqdim etiladigan ma'ruzalar, muhokamalar va suhbatlarda qayta tiklanadigan energiya sohasida QE (PSC) larni amaliy tatbiq etish masalalari ham ko'rib chiqildi.
Mazkur yozgi maktabda Buyuk Britaniya, Germaniya, Ispaniya, Italiya, Yaponiya, Malayziya kabi 10 dan ortiq ilg‘or davlatlar mutaxassislari ishtirok etishdi.
2013-2016 yil Buxoro viloyati G‘ijduvon tumanidagi “G‘ijduvon sanoat va transport kasb-hunar kolleji” “Avtomobillarga texnik xizmat ko‘rsatish” yo‘nalishi talabasi.
2016-2020 yil Navoiy Davlat Pedagogika Instituti “Fizika-astronomiya o‘qitish metodikasi” ta’lim yo‘nalishi talabasi.
2020-2021 yil Buxoro viloyati G‘ijduvon tumanidagi 63-IDUMI da oliy guruh tarbiyachisi.
2020-2021 yil Buxoro viloyati G‘ijduvon tumani Xalq ta’limi bo‘limi 39-sonli umumiy o‘rta ta’lim maktabi fizika-astronomiya fani o‘qituvchisi.
2020-2022 yil O‘zbekiston Milliy Universiteti Fizika fakulteti “Fizika (optika, magnitooptika va molekulyar optika)” yo‘nalishi magistratura talabasi.
2021-2022 yil Toshkent sh. Mirzo Ulug‘bek tumani Xalq ta’limi bo‘limi 27-sonli umumiy o‘rta ta’lim maktabi fizika-astronomiya fani o‘qituvchisi.
2022-yil sentyabr oyidan Chirchiq davlat pedagogika universiteti Fizika va kimyo fakulteti Fizika va astronomiya o‘qitish metodikasi kafedrasida o‘qituvchi.
