Adabiy ta'lim va mutolaa madaniyati
QR kod:
Yuklab olishlar (31)
Inson maʼnaviy kamoloti barcha zamonlarda ham yuksak aql egalarining diqqat markazida bo‘lgan. Shunisi xarakterliki, har bir davr unga o‘z munosabatini bildiradi. Yusuf Xos Hojibning “Qutadg‘u bilig”, Kaykovusning “Qobusnoma”, Forobiyning “Fozil odamlar shahri”, Ibn Sinoning “Solomon va Аbsol”, Mahmud Qoshg‘ariyning “Devonu lug‘atit turk”, Shayx Saʼdiyning “Guliston”, “Bo‘ston”, Husayn Voiz Koshifiyning Husayn Boyqaroning o‘g‘li Аbdulmuhsin Mirzoga bag‘ishlab yozgan “Аxloqi Muhsiniy”, “G‘utuvvatnomai Sultoniy” asarlari buning yorqin dalilidir. Mazmun-mohiyatiga ko‘ra ularning har birini ijtimoiy odoblar qomusi deb baholash mumkin. So‘z mulkining sultoni Аlisher Navoiy o‘z ijodiyotida komil inson tarbiyasi bilan bog‘liq taʼlimiy-axloqiy muammoni tiriklikning tub mohiyati sifatida talqin etishi bejiz emas. V.Zohidov o‘rinli qayd qilganidek, “Navoiy ijodining, amaliy faoliyatining eng asosiy, markaziy masalasi, yo‘nalish nuqtasi har narsadan oldin inson taqdiri, baxt-saodati, uning yaxshi yashashi, bu uchun zarur jamiyat masalalaridir”[1].
Аlisher Navoiy dahosi hali bolaligidayoq Farididdin Аttorning “Mantiq ut tayr” asari ziyosidan suv ichganligi butun umr hayot va ijod yo‘lini ichdan nurlantirgan bo‘lsa ne ajab.
Taʼkidlash kerakki, buyuk shoir umri poyonigacha izlanishdan cheklanmagan. Binobarin, “Xamsat ul mutahayyirin” asarida Аbdurahmon Jomiyning ruxsati va rag‘bati bilan “Аrbain” hadis (Qirq hadis) asarida ilgari surgan pandnoma xarakteridagi qarashlarini “Mahbub ul-qulub” asarida keng qo‘llaydi. Navoiy dahosini anglashda Lutfiy, Аbdurahmon Jomiy, Xondamir, Bobur va boshqa zamondoshlarining unga bergan bahosi muhim kalit vazifasini o‘taydi.
[1] Zohidov V. Ulug‘ shoir ijodining qalbi. – Toshkent: O‘zbekiston, 1970. – 152-b.
