O‘ZBEK TILSHUNOSLIGI KAFEDRASI

Tashkil etilgan yili: 2018 Manzil: Chirchiq davlat pedagogika universiteti, Gumanitar fanlar fakulteti.

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti kengashining 2018-yil 27-avgustda qabul qilingan 1-sonli qaroriga muvofiq “Tarix va tillar” fakulteti “Tillar” kafedrasi tarkibidan alohida “O‘zbek tili va adabiyoti” kafedrasi boʻlib ajralib chiqdi va faoliyat koʻrsata boshladi. Institut kengashining 2021-yil 23-avgustdagi 1-sonli qarori bilan “O‘zbek tili va adabiyoti” kafedrasi tarkibidan “O‘zbek tilshunosligi” kafedrasi sifatida ajralib chiqdi. Kafedra professor-oʻqituvchilari tegishli fanlardan dars berish bilan bir qatorda turli mavzularda ilmiy-tadqiqot ishlarini ham olib borishmoqda.

Hozirgi vaqtda kafedrada 16 nafar professor-o‘qituvchilar faoliyat yuritmoqda. Shundan: 1 nafar fan doktori, professor; 5 nafar fan nomzodi, dotsent; 10 nafar o‘qituvchi.

KAFEDRANING MAQSADI VA VAZIFALARI

Kafedraning missiyasi: O‘zbek tilining nufuzi va mavqeyini oshirish, o‘zbek tilini o‘qitishda fanlararo integratsiyani ta’minlash.

Maqsadlarimiz:

• O‘zbek tilini o‘qitish tizimini yanada takomillashtirish, uning ilm-fan tili sifatidagi nufuzini oshirish.
• O‘zbek tilining zamonaviy axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalariga faol integratsiyalashuvini ta’minlash.
• O‘zbek tilini o‘rganishni respublika va xorijiy davlatlar miqyosida keng targ‘ib qilish.
• Xalqaro jurnallar, konferensiyalarda maqola va tezislar bilan ishtirok etish orqali o‘zbek tilining xalqaro miqyosdagi mavqeyi va nufuzini oshirish.

O‘QITILADIGAN FANLAR VA O‘QUV DASTURLARI

O‘zbek tilshunosligi kafedrasi professor-o‘qituvchilari tomonidan quyidagi yo‘nalishlar va mutaxassisliklar talabalariga o‘quv mashg‘ulotlari olib boriladi:

• 60110700-O‘zbek tili va adabiyoti yo‘nalishi (bakalavriat)
• 60110800-Ona tili va adabiyoti: qozoq tili va adabiyoti (bakalavriat)
• 70110701-O‘zbek tili va adabiyoti mutaxassisligi (magistratura)
• 70110801-Ona tili va adabiyoti: qozoq tili va adabiyoti mutaxassisligi (magistratura)

ILMIY-TADQIQOT YO‘NALISHLARI VA LOYIHALAR

O‘zbek tilshunosligi kafedrasi ilmiy-tadqiqot faoliyatida bir qator strategik yo‘nalishlar bo‘yicha ish olib bormoqda:

• O‘zbek tilini fanlararo integratsiya asosida o‘qitishni takomillashtirish bo‘yicha: Bunda davlat tilini o‘qitishni takomillashtirishga doir ilmiy tadqiqotlar yaratish, o‘zbek tilining imkoniyatlarini keng targ‘ib qilgan holda bakalavriat, magistratura va doktorantura bosqichlarida o‘zbek tili va adabiyot sohasiga doir malakali mutaxassislar tayyorlash nazarda tutiladi. (Mas’ul: Sh.Muxtarova)

• O‘zbek tilini pedagogik ta’lim innovatsion klasteri asosida o‘qitish bo‘yicha tadqiqotlar: Bunda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 2-iyundagi PQ-289 sonli qarori bilan Gumanitar fanlar fakultetiga biriktirilgan Chirchiq shahridagi 4-, 5-umumta’lim maktablari bilan hamkorlikni takomillashtirish, maktab-laboratoriyalarida ilmiy-tadqiqot natijalari bo‘yicha tajriba-sinov ishlarini amalga oshirish, fan xususiyatidan kelib chiqqan holda hammualliflikdagi o‘quv-uslubiy qo‘llanmalar ishlab chiqish, professor-o‘qituvchilar va maktablar o‘qituvchilari bilan hamkorlikda Web of Science va Scopus bazasiga kirgan jurnallardagi nashrlar sonini oshirish nazarda tutiladi. (Mas’ullar: X.Gulymova, I.Abdirimova, G.Temirova)

• Bo‘lajak qozoq tili va adabiyoti o‘qituvchilarida lingvomadaniy kompetentlikni takomillashtirish bo‘yicha tadqiqotlar: Qozoq tili va adabiyoti yo‘nalishida lingvokulturologiya, kognitiv tilshunoslik muammolari kognitiv va pragmatik nuqtayi nazardan tahlillar olib borilmoqda. (Mas’ullar: U.Baykabilov, D.Duysabayeva, J.Bayzakov, N.Jarasbayev)

• Umumiy o‘rta ta’lim maktablari 5-7-sinf ona tili va adabiyot darsliklarini lingvistik ekspertiza qilish metodikasi: Talabalarning kommunikativ va ijodiy ko‘nikmalarini shakllantirishga qaratilgan tadqiqotlar kafedraning muhim ustuvor yo‘nalishlaridan biri bo‘lib kelmoqda. Dars jarayonida innovatsion va ijodiy yondashuvlarni qo‘llash orqali talabalarda mustaqil fikrlash ko‘nikmalari rivojlantirilmoqda. (Mas’ullar: R.Xayrullayeva, N.Shayislamov, N.Murodova)

Mazkur yo‘nalishlar kafedraning ilmiy-tadqiqot salohiyatini yuksaltirishga va yangi zamonaviy metodologiyalarni rivojlantirishga xizmat qilmoqda.